Müslüman olmayıp belirli şartlar çerçevesinde İslâm devletinin hâkimiyetinde yaşayan insanlara “gayrimüslim” denilmektedir. Hz. Peygamber Medine’ye hicretiyle beraber gayrimüslim toplumla karşılaşmış ve bunlarla ilgili duruşunu “Medine Sözleşmesi” ile net bir şekilde ortaya koymuştur. Sahabe dönemi ile başlayan yoğun fetih hareketleri sonucunda gayrimüslimler İslâm devletinin tebaası olmuştur. Bunlarla ilgili hukukî düzenlemeler gerçekleştirilerek devlet nezdindeki ve toplum içerisindeki statüleri belirlenmiştir. İslâm inancını kabul etmeye zorlanmayan bu insanlara inanç ve ibadet hürriyeti de tanınmıştır. Bununla birlikte bu hürriyetin çerçevesi, İslâm devleti ve Müslüman toplumun maslahatı (...) ile sınırlandırılarak toplumsal güven ve huzur temin edilmiş, bir arada yaşamanın temel parametreleri tesis edilmeye çalışılmıştır. İslâm devletleri, sulh ile alınan yerler ile savaş sonucunda alınan yerlerdeki gayrimüslim mâbetlerini farklı değerlendirmiştir. Sulh ile alınan yerlerde, mâbetlerin yıkılması veya camiye çevrilmesi hususunda gayrimüslim halkın rızası alınırken; savaş ile alınan yerlerde bulunan mâbetler üzerindeki tasarruflarda böyle bir rızaya ihtiyaç duyulmamıştır. İlkesel olarak gayrimüslimlerin fetih öncesi inşâ edilmiş olan mâbetlerine dokunmama ve onları tamir etmeme prensibi hemen hemen bütün dönemlerde korunmuş, yeni mâbet inşâ edilmesine de olumlu bakılmamıştır. İlkesel olarak din ve vicdan hürriyeti kapsamında gayrimüslimler inançlarında serbest bırakılmış ve Müslüman olmaya zorlanmamışlardır. Ancak Müslüman toplumun dinini muhafaza edebilmesi için gayrimüslimlerin din, kültür ve geleneklerini ulu orta yaşamalarına izin verilmediği gibi; mâbetleri hususunda da kısıtlamalar getirilmiştir. Bu bağlamda bazı kiliselerin yıkılması ve mevcut mâbet sayısının azaltılması gibi bir dizi önlem alınmıştır. Buna rağmen zarurî ihtiyaç halinde yeni mâbet inşâsına izin verildiği de olmuştur. Bu durumda mâbetlerin ihtişamlı inşâ edilmesine izin verilmemiş, mimaride bazı ölçülere riâyet etmeleri şart koşulmuştur. Bu çalışmada Hz. Peygamber döneminden başlamak üzere İslâm hukuk tarihinin farklı dönemlerinden bazı uygulama örnekleriyle İslâm devletlerinin gayrimüslimlerin ibadethânelerine yönelik yürüttüğü politikaların dinî mi yoksa siyasî mi olduğu sorusuna cevap aranacaktır. Bu bağlamda İslâm devletinde “zimmî” olarak tanımlanan bu insanların genel hukukî statülerinden ziyade bunlara ait mâbetlerin durumu bu çalışmamızın temelini oluşturmaktadır. Çalışmamız Hıristiyan ve Yahudilere ait mâbetler ile sınırlı tutulmuştur. (shrink)

Asrımızın önemli düşünürlerinden Taha Abdurrahman’ın Dilsiz Olmaz: Dil ve Mantık Üzerine Bir Söyleşi adlı eseri, yazarın dil ve felsefeye dair farklı bakış açılarını içermektedir. Söyleşi türünde kaleme alınmış eser bir bölümden oluşmaktadır. Bu yönüyle dil, dilbilim, mantık ve felsefe etrafında şekillenen sorulara ve bunlara verilen cevaplara dayanmaktadır. Eser, İngilizceden Türkçeye çevrilmiş olup orijinal ismi Language Matters: A Dialogue on Language and Logic’tir.

Mustafa Sabri Efendi, Osmanlı Devleti’nin siyasi kayıplar yaşadığı dönemin sonlarında Şeyhülislamlık yapmış, Cumhuriyet’in ilanı sürecinde yaşamıştır. Batı’daki bilimsel gelişmelerle birlikte İslam düşüncesinde duraklamanın tecrübe edildiği dönemde, geleneksel ilmî mirası ve bu ilimlerin metotlarını savunmuş bir isimdir. Bu hassasiyetle modern bilimsel yöntemleri savunan çoğu İslam düşünürüne eleştiriler yöneltmiştir. O, bu dönemde düşünce akımlarının etkisiyle gelişen inanç problemleri karşısında geleneksel yöntem ve bilgi birikiminin etkinliğini gündeme getirmiştir. Mustafa Sabri, İslam’ın temel kaynaklarından biri olan sünnet ve bunun kayıt altına alındığı rivayetleri içeren muteber (...) hadis kaynaklarının metot ve sıhhat açısından son derece güvenilir olduğunu ve itikadî konularda belirleyici olduğunu vurgulamıştır. Mustafa Sabri’nin sünnet tasavvurunu göstermesi açısından onun nüzûl-i Îsâ konusundaki görüşleri önemli bir örnektir. O, nüzûl-i Îsâ hadisesi hakkındaki yaklaşımını, Mahmut Şeltut’a yönelik itirazlarıyla ortaya koymaktadır. O, bu hadisenin Hz. Peygamber’in gayba ilişkin verdiği haberlerden biri olması ve kıyamet alametlerinden sayılması noktasında, sünnetin kaynaklığını öne çıkarmaktadır. Nüzûl-i Îsâ’nın gerçekleşme imkânını günümüzde sıhhati açısından problemli kabul edilen rivayetler, sahabe, tabiûn ve sonraki İslam âlimlerinin ortaya koyduğu yaklaşım ve hadis kaynaklarına duyduğu itimat üzerinden inşa etmektedir. Mustafa Sabri bu anlamda geleneksel birikimi öne çıkaran bir sünnet tasavvuru ortaya koymaktadır. Bu kapsamda çalışmamız Mustafa Sabri’nin nüzûl-i Îsâ çerçevesinde sünnetin kaynaklığına ilişkin yaklaşımını ele almayı amaçlamaktadır. (shrink)

The ISA, based on system theory, is the best way to organize knowledge and exchange it. It depends on defining every system through its boundary, main processes within this boundary, and exchange with the environment through this boundary. It relies upon thermodynamics and information theory and is, therefore, applicable to all kinds of systems, which makes it most suitable for cross-disciplinary investigations and innovation. SD is complex and cross-disciplinary by its very nature and, therefore, the ISA is the best way (...) to investigate its different subsystems. Among the most important subsystems of SD are integrated bio-refineries and bio-fuels, both of which are investigated in this article. (shrink)

It is only when mixing two or more pure substances along a reversible path that the entropy of the mixing can be made physically manifest. It is not, in this case, a mere mathematical artifact. This mixing requires a process of successive stages. In any finite number of stages, the external manifestation of the entropy change, as a definite and measurable quantity of heat, isa fully continuous function of the relevant variables. It is only at an infinite and unattainable limit (...) thata non-uniform convergence occurs. And this occurs when considered in terms of the number of stages together with a distinguishability parameter appropriate to the particular device which is used to achieve reversibility. These considerations, which are of technological interest to chemical engineers, resolve a paradox derived in chemical theory called Gibbs'' Paradox. (shrink)

In this paper, I will discuss why in some circumstances people express their intentions indirectly: the use of Indirect Speech Acts. Based on Parikh’s games of partial information and Franke’s IBR model, I develop game-theoretic models of ISAs, which are divided into two categories, namely non-conventional ISAs and conventional ISAs. I assume that non-conventional ISAs involve two types of communication situations: communication under certain cooperation and that under uncertain cooperation. I will analyse the cases of ironical request and implicit bribery (...) as typical instances of non-conventional ISAs of each situation type, respectively. I then apply the models to analyse the use of conventional ISAs from an evolutionary perspective, which is inspired by Lewisian convention theory. The models yield the following predictions: the use of non-conventional ISAs under certain cooperation relies on the sympathy between interlocutors, which blocks their evolution towards conventional ISAs; in unc... (shrink)

The angels in Isaiah's vision of God's heavenly temple (Isa. 6) used threefold repetition to praise His holiness, the superlative form of emphasis in the Hebrew language. Their cry tells us that nothing is as significant as the holiness of God. Tragically, the holiness of God has been obscured in our time, and as a result, the church's doctrine and ethics have been tarnished, entertainment has replaced worship in many places, the gospel is misunderstood and neglected, and the church assimilates (...) itself to the culture instead of seeking to transform it through the preaching of God's Word. Holy, Holy, Holy: Proclaiming the Perfections of God offers a corrective. Here, the holiness of God is defined, explored, and praised by a lineup of leading evangelical pastors and scholars, who show how it affects our worship, doctrine, and personal walks with Christ. Adapted from the addresses at the 2009 Ligonier Ministries National Conference, Holy, Holy, Holy unfolds the character of God and the holiness that sets Him apart. Here is high theology in understandable language, bringing deeper knowledge of God and promoting love for Him. Book jacket. (shrink)

1534 yılında Ignacio de Loyala (Ignaz von Loyola) tarafından kurulan, aslında Kudüs merkezli bir tarikat olması düşünülürken fiziki ve siyasi şartların el vermemesi nedeniyle Avrupa’da yayılan ve faaliyet alanlarını genellikle misyonerlik ve eğitim kurumları üzerinde yoğunlaştıran Cizvit Hristiyan tarikatı, kısaca “SJ” (Societas Jesu- İsa’nın topluluğu) olarak isimlendirilmiştir. Ancak bu kısaltma halk arasında “Schlaue Jungs” (Akıllı Adamlar) şeklinde telaffuz edilmiştir. Zira söz konusu tarikat üyelerinin geneli Din Bilimlerinin yanı sıra ikinci bir alanda da eğitimlerini tamamlayarak söz sahibi olmuşlardır. 1551 yılından itibaren (...) Avusturya’da da yayılmaya başlayan Cizvit tarikatı, kurdukları kolejler ve eğitim kurumları sayesinde oldukça popüler hale gelmiş ve birçok devlet adamı ve kralların çocuklarına öğretmenlik yaparak devlet yönetiminde söz sahibi olmuşlardır. Ayrıca kendi mezunlarını devletin önemli pozisyonlarına yerleştirerek bürokrasiye de hâkim olan bu tarikat, sonraları güç zehirlenmesi yaşayarak Papa ve Avrupalı idarecilerle ters düşmüş ve 1773 yılında tarikatın haklarına sınırlama getirilerek eğitim kurumlarına ve mal varlıklarına el konulmuştur. Bu nedenle bu tarikatın eğitim faaliyetlerini izlemek aynı zamanda Avrupa’nın siyasi ve dini tarihini daha yakından tanımak anlamına geleceğinden, çalışmada özellikle Habsburg imparatorluğunun merkezi Avusturya seçilmiştir. Ancak çalışmanın sınırlarını muhafaza edebilmek için sadece Cizvitlerin lise eğitim sistemi üzerinde durulmuş ve bu eğitime karşı olan tepkiler aktarılmıştır. Söz konusu tepkiler de genellikle 18. ve 19. yüzyıllar arasında yazılan Almanca eserlerle ortaya konulmaya çalışılmış ve çalışmanın zaman dilimi olarak da 16.ve 19. yüzyıllar arasında olması uygun bulunmuştur. (shrink)

Hristiyan inancı içerisinde merkezi konuma sahip olan mevzulardan birisi de, İsa’nın ölümünden üç gün sonra diriltildiğine yönelik olan inançtır. Hristiyan eskatolojisinin de dayanak noktasını oluşturan bu mevzu, dinler tarihi ya da teoloji gibi disiplinlerin içerisinde tartışıldığı gibi, çeşitli Hristiyan düşünürlerce, din felsefesi disiplini içerisinde de tartışılmıştır. Din felsefesi açısından bakıldığında, konunun merkezi konumda olması, bu mevzunun rasyonel bir zeminde tartışılıp tartışılamayacağını da beraberinde getirmektedir. Bu bağlamda, özellikle din felsefesi içerisinde birçok Hristiyan düşünür tarafından konu ele alınmış ve farklı çevrelerce de (...) mevzuya yönelik karşı itirazlar dile getirilmiştir. Bu noktada yapılan tartışmaların içeriğine baktığımızda, mucize kavramı önem taşımakla birlikte, Hristiyan düşünürlerin argüman haline getirdikleri ve bir delil olarak öne sürdükleri “Boş mezar” ve “Tanıklıklar gibi birçok farklı husususun din felsefesi açısından tartışıldığını söyleyebiliriz. Ayrıca bazı ateist düşünürlerin bu delillere yönelik itirazları olmakla birlikte, bazı Hristiyan tarihçilerinde konuya ilişkin ciddi itirazları bulunmaktadır. Biz de bu makalemizde, İsa’nın ölümünden sonra dirilişinin rasyonel bir şekilde izahının nasıl olabileceği sorusunu merkeze alıp, konuyu Hristiyan düşünürlerin bakış açısından değerlendirmeye çalıştık. Bu noktada İslam gibi farklı dinlerde ve farklı anlatılarda karşımıza çıkan Hz. İsa figürünü konumuzun dışında tuttuğumuzu ayrıca belirtelim. Çünkü bizim yazımızın konusunu oluşturan kişi Hristiyan inancındaki İsa ve bu din içerisinde önem taşıyan kutsal metinler ve bu metinlerde geçen anlatılar oldu. Bu açıdan bakıldığında yazımız içerisinde, konuya ilişkin doğrudan bir teoloji ya da dinler tarihi çerçevesinde değerlendirme yapmaktan çok, din felsefesi içerisinde bize sunulan tartışmalardan yola çıkarak eleştirilerimizi ve tahlillerimizi dile getirmeye çalıştığımızı ifade edebiliriz. (shrink)

Osmanlı Devleti, Avrupa’daki gelişmeleri takip edip değişen dünya düzenine ayak uydurma noktasında yetersizliğini XVII. yüzyılda hissetmeye başlamıştır. Osmanlı Devleti’nin ihtişamlı yıllarının akabinde devlet nizamındaki çözülmeler, halkın içinde bulunduğu durum ve sebepleri üzerine çeşitli çevrelerden çözüm reçeteleri sunulmuştur. Bunların bilinen ilki iki farklı ve ardıl padişaha sunulan Koçi Bey Risaleleridir. XVII. yüzyılda tarihi seyrin değişmekte olduğunu ön gören ve bu öngörü ile daha önce benzeri Osmanlı Devleti’nde görülmemiş olan ilmî-siyasî-askerî-sosyal içeriklere sahip bir risale/rapor hazırlayan Koçi Bey risalelerini IV. Murat ve kardeşi (...) I. İbrahim’e takdim etmiştir. Koçi Bey risalelerinin tarihi değeri ve önemi üzerine çok sayıda çalışma yapılmış olmakla birlikte biz bu makalemizde, Koçi Bey risalelerinin arasındaki farkları çok yönlü olarak ele almaya çalıştık. İki farklı karakterdeki padişaha sunulan risalelerin; üslup, muhteva ve amaç bakımlarından farklılıklarını ortaya koymayı amaçladık. Metin kritik yöntemi ile iki risaleyi karşılaştırdığımızda, birbirinden çok farklı iki ayrı risale tarzının ve muhtevasının varlığına şahit olduk. Koçi Bey zamanın ve muhatabının gerektirdiği şekilde; devletin ihtiyaçları, milletin selameti noktasında farklılıkları bariz bir şekilde görünen risaleleri üzerinden bir döneme bizleri şahit kılmıştır. Çalışmamız bu şahitliğin iki risalenin kıyaslanması yöntemi ile bariz hale gelmesini sağlamayı hedeflemektedir. (shrink)

Türk ve İslam tarihinin kırılma noktalarından birisi 1040 yılında Selçuklular ile Gazneliler arasında cereyan eden Dandanakan Savaşı’dır. Savaşın ardından Selçuklular hızlı bir yükselişle özellikle Sünnî İslam coğrafyasında etkin ve belirleyici güç haline gelmiştir. Göçebe kültürden gelen ve bir oba hüviyetinde iken çok kısa bir sürede önlenemez bir şekilde hâkimiyet alanını Türkistan coğrafyasından Anadolu içlerine kadar genişleten Büyük Selçuklu Devleti, kurumsal olarak da olgunlaşmaya başlamıştır. Bu noktada hem merkezi yönetimde hem de vilayetlerde ortaya çıkan yetişmiş eleman ihtiyacını birçoğu daha önce Gazneli (...) devlet teşkilatında görev yapmış Fars asıllı devlet adamları karşılamıştır. Bu isimlerden birisi de ileride Nizâmülmülk adıyla şöhret bulacak ve namı isminin önüne geçecek olan Hasan b. Alî b. İshâk et-Tûsî’dir. Nizâmülmülk, devlet gücünün askeri alanda elde edilen zaferlere endekslendiği bir dönemde askerî, idarî, ilmî ve ekonomik alanda attığı adımlar ve aldığı tedbirlerle Büyük Selçuklu Devleti’nin kurumsallaşmasında son derece etkin bir isim olmuştur. Bu etkinlik neticesinde hem halk hem de devlet adamları nezdinde saygın bir yer edinmiştir. Bu çalışma çerçevesinde Nizâmülmülk’ün devlet bürokrasisi içerisindeki konumuna, hükümdar ve hanedan üyeleri ile olan ilişkilerine ve vezirlik sürecinde attığı adımların Selçuklu tarihine yansımalarına değinilecektir. Özet: Devlet kademesinde görev almaya Gazneliler Devleti’nin Horasan Valisi Ebü’l-Fazl Sûrî’nin yanında başlayan Nizâmülmülk, Horasan Bölgesi’nin Selçukluların kontrolüne geçmesiyle birlikte hizmetlerine Selçuklu Devleti’nde devam etmiştir. Çağrı Bey’in hizmetinde rüştünü ispat eden Nizâmülmülk, Çağrı Bey’in en güvendiği isimlerden biri haline gelmiştir. Öyle ki, Çağrı Bey ileride önce Horasan’ın sonrasında tüm Selçuklu yurdunun yönetimini üstlenecek olan oğlu Alparslan’ı Nizâmülmülk’e emanet etmiş, oğluna da Nizâmülmülk’ü bir baba olarak kabul etmesini, ona muhalefet etmemesini öğütlemiştir. Alparslan, babasının tavsiyeleri ve üvey kardeşi Süleyman ile giriştiği taht mücadelesinde gösterdiği yararlılık münasebetiyle devletin en önemli idari görevi olan vezirlik makamını Nizâmülmülk’e tevdi etmiştir. Bu dönemden itibaren vefatına kadar, yaklaşık 30 yıl kesintisiz bir süreyle Büyük Selçuklu Devleti’nin vezirliğini yapmış ve V./XI. yy.’ın ikinci yarısından itibaren Büyük Selçuklu siyasetinin en etkin figürü haline gelmiştir. Melikşah’ın tahta geçebilmesinin Nizâmülmülk ile ilişkilendirilmesi, onun döneminde elde edilen başarıların ve devlet sisteminin düzenlenmesi, şehirlerin imarı, ekonominin güçlenmesi gibi ülke içerisinde yaşanan olumlu gelişmelerin Nizâmülmülk’ün marifetiyle gerçekleştirildiğinin dillendirilmesi, Tanrı tarafından yeryüzünü yönetmek ve inşa etmek için seçildiği düşünülen bir sultan varken bir vezirin devlet için nimet olarak gösterilmesi sultanın vezirine bakışını etkilemiştir. Bu noktada üzerinde durulması gereken hususlardan birisi de Nizâmülmülk’ün kendisini nasıl gördüğü ve devlet içerisinde kendini nerede konumlandırdığıdır. Nizâmülmülk’ün Sultan Melikşah’a verdiği bir cevapta devletin geldiği noktayı ve sultanın mevcudiyetini kendi varlığıyla eşleştirmesi, tarihinin gördüğü en yetenekli vezirlerden biri olan Nizâmülmülk’ün özgüveninin son derece yüksek ve kendisini kudret sahibi olarak gördüğüne işaret etmektedir. Bu anlamlandırma halk nezdinde herhangi bir kutsiyeti bulunmayan vezirlik makamındaki bir kişinin, toplum nezdinde Allah tarafından seçildiğine inanılan kutlu kişiye meydan okutan gücü kendisinde hissetmesinin kaynağını sorgulatmaktadır. Aranan cevap Nizâmülmülk’ün vezirlik sürecinin çeşitli başlıklar altında ve bu başlıklara dair verilecek örneklerle incelenmesi neticesinde onun devletin iç işleyişine etkisinin tespitinde ve farklı kesimlerle kurduğu ilişkide saklıdır. Nizâmülmülk, Selçuklu tahtına karşı sıkı bir bağlılık göstermiştir. Bu bağlılığını lüzumu halinde savaş meydanında göğüs göğüse çarpışarak sergilemiş, gerekli olduğunda kıvrak zekâsı ile sorunları devlet için tehlikeli boyuta gelmeden çözmüş, siyasi öngörüsü ile aldığı tedbirler sayesinde devletin büyümesine katkı sağlamıştır. Onun bu sadakati ve samimiyeti, Selçuklu sultanları tarafından karşılık bırakılmamış, Alparslan vezirinin fikirlerine büyük önem verip tercihlerini bu doğrultuda şekillendirirken, aleyhine söylenen sözlerin hiçbirine kulak asmamıştır. Melikşah da, bir anlamda kendisine Selçuklu tahtını veren Nizâmülmülk’e gerekli hürmeti göstererek bütün devlet işlerinin yürütülmesini ona tevdi etmiş ve kendisini bir “baba” gibi gördüğünü ifade etmiştir. İlaveten Selçuklu tarihinde bir ilk olmak üzere Melikşah, Nizâmülmülk’e atabeg (el-emîrü’l-vâlid) unvanını vermiştir. Melikşah, Büyük Selçuklu tahtındaki ilk yıllarını, gençliğin etkisiyle, polo oynayıp, büyük av partileri düzenlemekle geçirmiş ve bundan dolayı devlet içerisinde bütün güç Nizâmülmülk’ün eline geçmiştir. Ortaya çıkan bu durum da “ülke resmen ve ismen sultanın olmakla birlikte gerçekte ‘Nizam’ına kavuştu.” ifadesiyle açıklanmıştır. Ayrıca Melikşah’ın saltanatı döneminde elde edilen askerî, siyasî ve ekonomik başarılar Nizâmülmülk’ün yeteneği ve devlet işlerinde attığı adımlara bağlanmıştır. Nizâmülmülk, hanedan ile kurduğu ilişkinin yanı sıra devlet kademesinde görev alan farklı zümrelerle de güven üzerine dayalı yakın bir ilişki biçimi geliştirmiştir. Örneğin, Nizâmülmülk’ün katıldığı askerî seferlerde bir nefer gibi askerlerin içerisinde savaşa katılması ordu içerisinde kendisine saygı duyulmasına yol açmıştır. Ayrıca, Melikşah ile Kirman Hâkimi Kavurd Bey arasındaki taht mücadelesinde Melikşah’ın safında yer almakla birlikte Kavurd Bey’i destekleyen bazı isimlerin yazdıkları destek mektuplarının ortaya çıkmasına engel olarak hem emirlerin korkularını yatıştırırmış hem de itibarını artırmıştır. Nizâmülmülk’ün yakın ilişki içerisinde olduğu bir diğer grup ilmiye sınıfı olmuştur. Bilge vezir, Tuğrul Bey döneminde Amidülmülk Kündürî tarafından takibata uğrayan ve baskılara maruz kalan ilim adamlarının yurtlarına dönebilmelerine imkân sağlamıştır. Bu ilim adamları da yurtlarına dönüşlerini sağlayan isme zihinlerinde ve gönüllerinde her zaman özel bir yer ayırmışlardır. Birçok âlimin çalışmalarını Nizâmülmülk’e ithaf etmesi, diğer saiklerle birlikte, bunun bir göstergesidir. Nizâmülmülk bir adım daha atarak, Sultan Alparslan ve Melikşah’ın müsaadeleriyle, bu ilim adamları için hâkim olunan coğrafyanın her tarafında ilimle iştigal edebilecekleri medreseler inşa etmiştir. Nizâmülmülk’ün adına nispetle Nizamiye Medreseleri olarak isimlendirilen bu medreselerde hem eğitim-öğretim kadrosuna hem de öğrenim süresi boyunca ve de mezun olduktan sonra öğrencilere sunulan imkânlar, insanların medreselere olan ilgisini arttırıyordu. Medreseler eliyle bir taraftan önceki dönemde yerlerinden edilen ve baskıya maruz kalan ilim adamlarına bir borç ödenip iade-i itibar sağlanırken diğer taraftan da Büyük Selçuklu Devleti’nin idari ve adli sisteminin ihtiyaç duyduğu yetişmiş insan gücü inşa edilmiştir. Nizâmülmülk, toplum lehine attığı adımlar ve sorunların çözümüne verdiği önem ile halkın desteğini sağlamıştır. Öyle ki insanların hayatları boyunca ona minnettar kaldığı vurgulanmıştır. Nizâmülmülk halkın sorunlarının çözümüne önem göstermiş ve onlarla yakından ilgilenmiştir. Nizâmülmülk’ün verdiği güven duygusu halkın hoşuna gitmiş ve toplum içerisinde kabul görmesine vesile olmuştur. Nizâmülmülk’ün bir diğer hasleti de fakirlere sofrasını açmasıdır. Böylece onlarla diyalog kurmuş ve gönüllerini kazanmıştır. Her yönüyle eksiksiz bir devlet adamı olan Nizâmülmülk, toplumun her türlü ihtiyacının çözümünü düşünmüş ve bu yönde adımlar atmıştır. Nizâmülmülk’ün toplumun her kesimi ile kurduğu samimi ve yakın ilişki o kadar büyük bir takdir ve beğeni toplamıştır ki bu durum Nizâmülmülk’ün toplum nezdinde sultan itibarı görmesine sebep olmuştur. İlaveten Selçuklu coğrafyasının her yerinden ve toplumun her kesiminden insanın kendisine yönelmesi hasebiyle Kâbe’ye benzetilmiştir. Nizâmülmülk, devlet kademesinde görev alan aile bireyleri, ilişki içerisinde olduğu âlimler, kendi ordusu ve emirleri ile bir güç odağı haline gelmiştir. Bunun sonucunda Nizâmülmülk, 11. yüzyılın son çeyreğinde rakipsiz bir şekilde Büyük Selçuklu siyasetinin en etkin figürü, Selçuklu yönetimini ve politikalarını belirleyen isim ve Selçuklu tarihinin en önemli olaylarında karar mercii olmuş ve sonuçta Selçuklu tarihine damga vurmuştur. İbnü’l-Esîr, Fatımî veziri Bedr el-Cemalî’nin kendisi için kullandığı sayısız lakabı kaydettikten sonra sadece Mısır’a hâkim olan bir devletin veziri bu kadar lakap kullanıyorsa Nizâmülmülk’ün “ilah”lık iddiasında bulunması gerekirdi diyerek hem Selçuklunun azametini hem de Selçuklu devletinde Nizâmülmülk’ün yerini göstermektedir. (shrink)

In this paper† we will treat mereology as a theory of some structures that are not axiomatizable in an elementary langauge and we will use a variable rangingover the power set of the universe of the structure). A mereological structure is an ordered pair M = hM,⊑i, where M is a non-empty set and ⊑is a binary relation in M, i.e., ⊑ is a subset of M × M. The relation ⊑ isa relation of being a mereological part . We (...) formulate an axiomatization of mereological structures, different from Tarski’s axiomatization aspresented in [10] . We prove that these axiomatizations are equivalent . Of course, these axiomatizations are definitionally equivalent to thevery first axiomatization of mereology from [5], where the relation of being aproper part ⊏ is a primitive one.Moreover, we will show that Simons’ “Classical Extensional Mereology”from [9] is essentially weaker than Leśniewski’s mereology. (shrink)

Bu çalışma ilkin, ütopyacı düşünceye karşı istikrarlı bir muhalefet yürüten liberal düşüncenin sağ kanadındaki Karl Popper ve Francis Fukuyama gibi kanonik isimlerin yaklaşımlarının, zamanın sosyo-ekonomik gelişmelerinin katkısıyla genel siyaset düşüncesinin ana akımına bürünmesi sürecini ve ütopyaya ilişkin fikirlerini değerlendirecektir. Bir kez müesses nizam haline geldiği vakit menşeindeki ütopyacı niteliklerin hilafına değişimin ancak tedricen olması gerektiğini ve aksini savunan siyasal tavır alışların da yersiz radikalizmle malul siyaset dışı yönelimler olduğunu iddia eden ana akım liberal çizginin savunucuları olarak Popper ve Fukuyama, (...) bu çizgilerini radikal bir antikomünizmle taçlandırmışlardır. Aynı çizgide bu kez liberal düşüncenin sol cenahındaki sol-sosyalist fikri inkişaf döneminin ürünü çaplı toplumsal değişim taleplerini, radikal diye tabir ederek neredeyse affedilmez birer kusur gibi kabul eden kimi sol liberal feminist yaklaşımlar ile yenilginin sözde faturasını bu radikalizme keserek siyasal faaliyetini melankolik bir yazıklanmanın ötesine geçiremeyen birtakım liberal sol tavırların bu süreçteki rolü tartışılacaktır. Sonuç itibarıyla bu çalışma, çoğunlukla itham biçiminde zikredilen ütopyacılık tabirini, bu menfi kullanımın nesnesi olmaktan kurtarmak için alternatif ve daha iyi bir yaşama dair yolların çeşitlenmesinin önemli bir başlangıç noktası olarak bir paye gibi kabullenip sahiplenen Ernst Bloch’un umut mefhumu üzerinden yepyeni bir ontolojik ve epistemolojik inşaya tabi tutarak, ütopyacılığın bir tür iade-i itibarına odaklanacaktır. (shrink)

Hermeneutics, the Bible and Literary Criticism. Edited by Ann Loades and Michael McLain.The Craft of Theology: From Symbol to System. By Avery Dulles.The Shape of Soreriology. By John McIntyre.Not the Cross But the Crucfied. By H.‐E. Mertens.Verbum Curo: An Encyclopedia on Jesus, the Christ. By Michael O'Carroll.The Search for the Origins of Christian Worship: Sources and Methods for the Study of the Early Liturgy. By Paul Bradshaw.Worship: Initiation and the Churches. By Leonel L. Mitchell.The Eucharistic Mystery: Revitalizing the Tradition. By (...) David Power.Church of Churches: The Ecclesiology of Communion. By J.‐M. Tillard.God and History, Aspects of British Theology 1875‐1914. By Peter Hinchliff.Clear Heads and Holy Hearts: The Religious and Theological Ideal of John Henry Newman. By Terrence Merrigan.The Desert Fathers on Monastic Community. By Graham Gould.John Moschos, ‘The Spiritual Meadow’. Introduction, translation and notes by John Wortley.A Gentle Touch. By David Pailin.The Eye of the Storm: Spiritual Resources for rhe Pursuit of Justice. By Kenneth Leech.The Church and the Arts. Edited by Diana Wood.Anti‐Christian Polemic in Early Islam: Abu Isa al‐Warraq's ‘Against the Trinity’. Edited by David Thomas.Bernardus Magister: Papers Presented at the Nonacentenary Celebration of the Birth of St Bernard of Clairvaux. Edited by John R. Sommerfeldt.Church and City 1000‐1500: Essays in Honour of Christopher Brooke. Edited by David Abulafia, Michael Franklin and Miri Rubin.‘Piers Plowman’ and the Problem of Belief. By Britton J. Harwood.Ignutius of Luyola: The Psychology of a Saint. By W. W. Meissner.Jerome Naahl, S. J., 1507‐1580: Tracking the First Generation of Jesuits. By William V. Bangert, edited and completed by Thomas M. McCoog.From Bishop to Witch: The System of the Sacred in Early Modern Terra d'Otranto. By David Gentilcore.Civic Politics in the Rome of Urban VIII. By Laurie Nussdorfer.Michel de Montaigne: The Complete Essays. Translated by M. A. Screech.Montaigne and Melancholy: The Wisdom of the ‘Essays’. By M. A. Screech.Religion and Philosophy. Edited by Martin Warner.What is Faith? Essays in the Philosophy of Religion. By Anthony Kenny.Truth and Hisroriciry. By Richard Campbell. (shrink)

Kadınların mukaddes görevlerini, insan neslinin devamlılığını sağlamayı yerine getirebilmelerine imkân veren aylık kanama dönemlerinin ironik bir şekilde kirlilik sebebi sayılması kadim bir kabuldür. Belki de ilkel inançlarda kana yüklenen tabu anlamı bu kabulün benimsenmesinde rol oynamıştır. Her ne kadar feminist akımlarla beşeriyet tarihinin başlangıcındaki anaerkil dönemde kadınlara kutsallık katan doğurganlıklarının bir uzantısı olan adet görmelerinin, ataerkil düzene geçişle bir aşağılanma ve murdarlık sebebi sayılmaya başlandığı iddia edilmiştir. Fakat bu görüşün dayanakları doğruluğunu ispatlayacak sağlamlıkta olmadığı gibi alanın uzmanlarınca da ortaya atılmıştır. (...) Bir hukukçunun mitolojik anlatıları da referans alarak yaptığı taraflı bir antropolojik okumadır. Ayrıca tarihi süreçte kadınların regl dönemlerindeyken bereket ve şifa kaynağı görüldüklerinin de etrafına pislik bulaştıran bir murdarlık halinde kabul edildiklerinin de örnekleri bulunmak mümkündür. Bununla birlikte hayızlı kadını kirli kabul eden anlayışın daha yaygın olduğu söylenebilir. Özellikle bu güne ulaşan şekliyle Yahudilikte, Cennette işlediği ilk günah sebebiyle cezalandırılmasının sonucu olarak adet gördüğü kabul edilen kadın, manen kirlidir ve bu kiri dokunduğu her şeye bulaştırdığından tecrit edilmelidir. Kanaması bittiğinde temizlenmesiyse özel ritüellerle mümkündür. Zaten Yahudilikte kirlilik sebepleri ve kirliliğin toplumda yaygınlaşmaması için alınması gereken tedbirler ile ilgili ahkâm, geniş ve karmaşıktır. Onlara göre cüzzam hastalığına yakalanmak da kirlilik sebeplerindendir ve cüzzamlı olan kişi de, özellikle din adamlarından, tecrit edilmelidir. Güncel Hristiyanlık, Yahudiliğin hayızlı kadınla ilgili düzenlemelerinin neredeyse uygulanamaz yükünden hepsini yok sayarak kurtulmuştur. Fakat ontolojik açıdan kadını ilk günahtan sorumlu tutma anlayışını genel olarak devam ettirmektedir. Cüzzamlıysa Hz. İsa (as) aracılığıyla tedavi edilerek Tanrı'nın rahmetinin ulaştığı bir konuma gelmiştir. İslam dini ise ilk günahı işlemede kadına ayrı bir sorumluluk yüklemediği gibi adet dönemini de bir kirlilik sebebi saymaz. Ama Medine'de Yahudilerle bir arada yaşayan Müslümanların, İslam öncesi Arap kültüründe de bulunan adetli kadını kirli sayma inancından etkilendiği anlaşılmaktadır. Öyle ki Yahudiler gibi hayızlı eşlerini evden çıkarmaları gerekip gerekmediğini, yaptıkları yemeği yiyip yiyemeyeceklerini sorgulamışlardır. Hz. Muhammed (as), hayızlı kadın hakkında indirilen ayetteki ifadeleri açıklarken, kadınları kirli kabul edip tecrit etmenin yanlış bir yorum olduğunu vurgulamıştır. Aksine bu dönemdeki kadınların temiz oldukları hakikatini hem sözleriyle hem de uygulamalarıyla göstermiştir. Sünnete uygun davranışın adetli eşle, tam bir cinsel birliktelik hariç, ilişkinin devam ettirilmesi olduğunu açığa çıkaran rivayetlerin sayısı çoktur. Öncellikle uygulamaya bizzat şahit olan müminlerin annelerinden ve diğer sahâbeden; Hz. Peygamber'in hayızlı eşiyle aynı yatak ve yorganı kullandığını, aynı sofrada yemek yediği hatta onun ısırdığı yerden ısırıp bardakta dudağının değdiği yerden içtiğini, hayızlı kadının elinin, kan bulaşmadıkça giydiklerinin, tükürüğünün temiz olduğunu açıklayan bilgiler aktarılmaktadır. Yine de konu etrafındaki tartışma ve yanlış uygulamalar tabiîn döneminde devam etmiştir. Zira adetli eşle yatılır mı, aynı yorgan kullanılır mı, yaptığı yemek yenilir mi, döktüğü suyla abdest alınır mı gibi sorgulamalar sürdürülmüştür. Hz. Peygamber'in aile efradından İbn Abbas'ın hayızlı hizmetlisine saçını taratmaktan çekindiği, tabiîn fakihlerinden loğusalık kanaması bittiği halde eşini kırk gün geçmeden yanına kabul etmeyenin veya aynı yorganla yatmamayı tavsiye edenin olduğu nakledilmektedir. Kadim inançların değişiminin zorluğu bu örnekte de açığa çıkmaktadır. Ayrıca kadınların aybaşı hali İslamî literatürde çoğunlukla fıkhî açıdan ele alınmıştır. Çünkü kadınların bu dönemde bulunması ibadetler ve muamelat açısından farklı sonuçlar doğurmaktadır. Bu arada kadınla ilgili kökleri Eski Ahid'deki yaratılış kıssasına giden ontolojik suçluluğu ve cezayı hak ettiği inanışlarının Hz. Peygamber'in sünnetiyle ret edilmesinin önemi dikkatten kaçmaktadır. Kur'an'ın deyimiyle eza/sıkıntı çeken kadına muhabbet ve ilgi gösterip desteklemenin sünnette vurgulanması da meselenin ihmal edilen bir yönüdür. Oysaki nasıl cüzzamlı Hz. İsa aracılığıyla uzak durulması gereken murdarlıktan Allah'ın bir peygamberi aracılığıyla şifa ulaştırılmasına layık kulu konumuna geldiyse, hayızlı kadın da Hz. Muhammed'in sünnetindeki uygulamayla bir arada yaşanacak, manen temiz kişi konumuna getirilmiştir. (shrink)

Books reviewed:John Barton, Joel and Obadiah: A Commentary John P. Meier, A Marginal Jew, Volume III: Companions and CompetitorsWilliam E. Arnal, Jesus and the Village Scribes: Galilean Conflicts and the Setting of QRichard A. Horsley, Hearing the Whole Story: The Politics of Plot in Mark's GospelMaurice Casey, Aramaic Sources of Mark's GospelPhilip Jenkins, Hidden Gospels: How the Search for Jesus Lost its WayChristopher M. Tuckett, Christology and the New Testament: Jesus and His Earliest FollowersMarkus Bockmuehl, The Cambridge Companion to JesusShelly (...) Matthews, First Converts: Rich Pagan Women and the Rhetoric of Mission in Early Judaism and ChristianityStephen J. Davis, The Cult of Saint Thecla: A Tradition of Women's Piety in Late AntiquityJ. Nimmo Smith, A Christian's Guide to Greek Culture. The Pseudo‐Nonnus Commentaries on Sermons 4, 5, 39 and 43 by Gregory of Nazianzus: Introduction, Translation and Notes.David Thomas, Early Moslem Polemic Against Christianity: Abu Isa al‐Warraq's ‘Against the Incarnation’Thomas O'Loughlin, Celtic Theology: Humanity, World and God in Early Irish WritingsCaroline M. Baron and Jenny Stratford, The Church and Learning in Later Medieval Society: Essays in Honour of R. B. Dobson Owen Chadwick, The Early Reformation on the Continent Benson Bobrick, The Making of the English BiblePeter Marhall and Alec Ryrie, The Beginnings of English ProtestantismRobert Tittler, The Reformation and the Towns in England. Politics and Political Culture, c. 1540–1640Peter Marshall, Beliefs and the Dead in Reformation EnglandNicholas Tyacke, Aspects of English Protestantism, c.1530–1700John Coffey, Persecution and Toleration in Protestant England, 1558–1689William Gibson, The Church of England 1688–1832: Unity and AccordWarwick Gould and Marjorie Reeves, Joachim of Fiore and the Myth of the Eternal Evangel in the Nineteenth and Twentieth CenturiesJames M. Byrne, God: Thoughts in an Age of Uncertainty Michael Palmer, The Question of God: An Introduction and SourcebookMichel René Barnes, The Power of God: ΔYNAMIΣ in Gregory of Nyssa's Trinitarian TheologyThomas Aquinas, Disputed Questions on VirtueStanley M. Hauerwas, Wilderness Wanderings: Probing Twentieth‐Century Theology and PhilosophyDavid Toole, Waiting for Godot in Sarajevo: Theological Reflections on Nihilism, Tragedy, and ApocalypseJohn Sullivan, Catholic Education: Distinctive and InclusiveGeorge Dennis O'Brien, The Idea of a Catholic UniversityGunnar Skirbekk and Nils Gilje, A History of Western ThoughtEllen Wagner, Essays on Plato's PsychologyAnthony Kenny, Aquinas on BeingJame Daly, Deals and Ideals: Two Concepts of EnlightenmentManfred Kuehn, Kant: A BiographyP. Travis Kroeker and Bruce K. Ward, Remembering the End: Dostoevsky as Prophet to ModernityStephen Mulhall, Inheritance and Originality: Wittgenstein, Heidegger, KierkegaardDavid Braybrooke, Natural Law ModernizedMaría Pía Lara, Rethinking EvilW. W. Meisner, Freud and PsychoanalysisJennifer Jackson, Truth, Trust and MedicineJeremy Sugarman and Daniel P. Sulmasy, Methods in Medical EthicsH. Tristram Engelhardt, Jr. and Mark J. Cherry, Allocating Scarce Medical Resources: Roman Catholic PerspectivesMaura A. Ryan, The Ethics and Economics of Assisted Reproduction: The Cost of LongingMichael Walsh, Dictionary of Christian Biography. (shrink)

IntroductionBisphenol A is highly debated and studied in relation to a variety of health outcomes. This large variation in the literature makes BPA a topic that is prone to selective use of literature, in order to underpin one’s own findings and opinion. Over time, selective use of literature, by means of citations, can lead to a skewed knowledge development and a biased scientific consensus. In this study, we assess which factors drive citation and whether this results in the overrepresentation of (...) harmful health effects of BPA.MethodsA citation network analysis was performed to test various determinants of citation. A systematic search identified all relevant publications on the human health effect of BPA. Data were extracted on potential determinants of selective citation, such as study outcome, study design, sample size, journal impact factor, authority of the author, self-citation, and funding source. We applied random effect logistic regression to assess whether these determinants influence the likelihood of citation.ResultsOne hundred sixty-nine publications on BPA were identified, with 12,432 potential citation pathways of which 808 citations occurred. The network consisted of 63 cross-sectional studies, 34 cohort studies, 29 case-control studies, 35 narrative reviews, and 8 systematic reviews. Positive studies have a 1.5 times greater chance of being cited compared to negative studies. Additionally, the authority of the author and self-citation are consistently found to be positively associated with the likelihood of being cited. Overall, the network seems to be highly influenced by two highly cited publications, whereas 60 out of 169 publications received no citations.ConclusionIn the literature on BPA, citation is mostly driven by positive study outcome and author-related factors, such as high authority within the network. Interpreting the impact of these factors and the big influence of a few highly cited publications, it can be questioned to which extent the knowledge development in human literature on BPA is actually evidence-based. (shrink)

The network model of EEG formation has revealed a unified mechanism for disparate EEG phenomena: for various reactions as well as for ontogenetic and phylogenetic differences. EEG rhythmicity was shown to be an external manifestation of the functioning of the intracortical stabilizing system which provides normal informational operations in the cerebral cortex.

The study ascertained (1) whether an observer's scope of justice with reference to either the moral agent or the target person of a moral act, would affect his/her judgements of the ethicality of the act, and (2) whether observer judgements of ethicality parallel the moral agent's decision processes in systematically evaluating the intensity of the moral issue. A scenario approach was used. Results affirmed both research questions. Discussions covered the implications of the findings for the underlying cognitive processes of moral (...) judgements, for the link between judgements of fairness and ethicality, as well as for the debate of ethical absolutism versus relativism. (shrink)

Destân-ı İbrâhîm, Anadolu İslamî Türk edebiyatının teşekkül devresine ait manzum hikâyelerden biridir. Mesnevi nazım şekliyle yazılan bu eser, Hz. Peygamber’in, cariyesi Mâriye bint Şem‘ûn el-Kıbtiyye’den (öl. 16/637) dünyaya gelen oğlu İbrahim’in (öl. 10/632 [?]) vefatını konu edinmektedir. Eserin, yurt içi ve yurt dışı kütüphanelerinde çok sayıda yazma nüshası bulunmaktadır. Bu durum eserin halk tarafından sevildiğinin, yazıldığı dönemden itibaren ilgi ve alaka gördüğünün en önemli göstergesidir. Bu nüshalardan bazıları farklı araştırmacılar tarafından incelenmiş ve yayınlanmıştır. Bu çalışmada eserin daha önce herhangi bir (...) çalışmaya konu edilmemiş, Ankara Millî Kütüphanedeki 06 Mil Yz A 2664/7 numaralı nüshası incelenmiştir. Zikredilen nüsha, eserin şimdiye kadar tespit edilmiş en hacimli nüshasıdır. Bu yönüyle hem daha önce incelenen nüshalardaki kurgu ve tahkiye problemini ortadan kaldırmakta hem de şaire dair yeni bilgiler ihtiva etmektedir. Halkı eğitmek, dinî bilinci yerleştirmek maksadıyla yazılan bu eserde, hedef kitleye ve yazılış gayesine uygun bir şekilde, tasannudan uzak, sade ve samimi bir üslup tercih edilmiştir. Eser, sohbet meclislerinde bir toplantı süresince okunup tamamlanmaya uygun hacmiyle de dönemin ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Türk düşünce tarihi açısından oldukça ehemmiyetli olan eser, telif edildiği dönemin dil özelliklerini günümüze aktarması açısından da kıymetlidir. Eser, yazıldığı dönem olan Eski Anadolu Türkçesinin ses ve şekil özelliklerini taşımaktadır. Dil ve kültür tarihimize ışık tutan bu eserin, yeni ve muhkem nüshalarının tespiti alana dair çalışmalara mühim katkılar sağlayacaktır. Çalışma, giriş ve üç bölüm şeklinde düzenlenmiştir. Girişte, eserin yazıldığı döneme ve müellifine dair bilgiler verilmiştir. “Eser Hakkında Genel Bilgiler” başlığını taşıyan birinci bölüm iki alt başlığa ayrılmış; önce eserin dil, şekil ve söyleyiş özellikleri incelenmiş, ardından eserin muhtevasına yer verilmiştir. İkinci bölüm çalışmanın konusunu teşkil eden Ankara Millî Kütüphanedeki 06 Mil Yz A 2664/7 numaralı nüshaya hasredilmiştir. “Nüsha Hakkında Genel Bilgiler” başlığını taşıyan bu bölüm kendi içinde iki alt başlığa ayrılarak önce nüshanın ayrıntılı tavsifi yapılmış, ardından bu nüshanın literatüre katkılarına temas edilmiştir. Üçüncü ve son bölümde bahsi geçen nüshanın transkripsiyonlu metnine yer verilmiştir. (shrink)

More than one third of the human brain is devoted to the processes of seeing - vision is after all the main way in which we gather information about the world. But human vision is a dynamic process during which the eyes continually sample the environment. Where most books on vision consider it as a passive activity, this book is unique in focusing on vision as an 'active' process. It goes beyond most accounts of vision where the focus is on (...) seeing, to provide an integrated account of seeing AND looking. The book starts by pointing out the weaknesses in our traditional approaches to vision and the reason we need this new approach. It then gives a thorough description of basic details of the visual and oculomotor systems necessary to understand active vision. The book goes on to show how this approach can give a new perspective on visual attention, and how the approach has progressed in the areas of visual orienting, reading, visual search, scene perception and neuropsychology. Finally, the book summarises progress by showing how this approach sheds new light on the old problem of how we maintain perception of a stable visual world. Written by two leading vision scientists, this book will be valuable for vision researchers and psychology students, from undergraduate level upwards. (shrink)

This paper is a critical discussion of A.N. Prior’s contribution to the modern understanding of indeterminism and human freedom of choice. Prior suggested that these ideas should be conceived in terms of his tense logic. It can be demonstrated that his approach provides an attractive formalization that makes it possible to discuss indeterminism and human freedom of choice in a very precise manner and in a broader metaphysical context. It is also argued that Prior’s development of this approach was closely (...) linked to his very personal struggles with fundamental religious and metaphysical questions. In his opinion, holding the doctrine of divine foreknowledge together with the doctrine of human freewill gives rise to difficult logical and philosophical problems. It appears that Prior, rather early on, decided to support what was later known as the Peircean solution, although he also analysed what he considered to be the most important alternative solution—the Ockhamist solution. This paper offers a discussion of some of Prior’s published books and papers as well as some of the papers in his Nachlass. (shrink)

Cappelen and Hawthorne’s Relativism and Monadic Truth (2009) offers an extended defense of a thesis they call simplicity, which, in brief, holds that propositions are true or false simpliciter. Propositions are cast in their traditional roles as the contents of assertions, and as the semantic values of declarative sentences in contexts. Simplicity stands in sharp contrast to forms of relativism including, for instance, a form that hold that our claims are true or false only relative to a judge. This applies (...) especially to claims of taste, which come out true or false only relative to the judge who finds things tasty (e.g. Glanzberg 2007, Lasersohn 2005). But simplicity also rejects the more widespread temporalist view that propositions are true or false only relative to a time, and it rejects the even more widely held view that propositions are true or false only relative to a world. One reason that has been advanced for temporalism, e.g. by Kaplan (1989), is that our languages seem to contain non-trivial temporal operators. Hence, the argument goes, the semantic values of sentences need to be temporally neutral, i.e. vary for truth or falsehood with time. The same goes for possible worlds and modal operators. Hence, Kaplan and many others think of the semantic values of sentences as sets of world-time pairs. It has been tempting to apply this sort of argument much more widely, to see the semantic values of sentences as varying not just with world and time, but perhaps with location and other parameters as well. Kaplan.. (shrink)

İslamiyet’in Türkler tarafından kabul edilmesiyle birlikte Türk edebiyatında, İslamiyet’i konu alan eserler telif edilmiştir. Bu eserlerin bilhassa tevhid, naat, münâcât ve hâtime bölümlerinde Allah’ın rahmetine ve Hz. Muhammed’in şefaatine nail olmak arzusunun dile getirilmesi bir gelenek hâline gelmiştir. Zamanla, şefaati konu edinen ve başta Hz. Muhammed olmak üzere Allah’ın şefaat etmesine müsaade buyurduğu kişilerden şefaat isteğinde bulunulan manzum ve mensur müstakil eserler telif edilmiştir. Bu eserler, dinî-tasavvufi türlerden ayrılarak şefaatnâme olarak adlandırılmıştır. Şefaatnâmelerin geneli, eski Anadolu Türkçesi döneminde telif edilen Hikâye-i (...) Kesikbaş, Hikâye-i Deve, Hikâye-i Güvercin, Hikâye-i Geyik, Hikâye-i Kız, Hikâye-i İsa, Hikâye-i İsmail ve Hikâye-i İbrahim gibi dinî manzum hikâyelere anlatım ve üslup özellikleri bakımından benzemektedir. İslam dinini halka öğretmek amacıyla sade bir Türkçe ile kaleme alınan ve tahkiyenin ön planda olduğu bu hikâyelerden biri, muhtevasından dolayı şefaatnâme türü içerisinde değerlendirdiğimiz Şefaatnâme-i Yahyâ’dır. Çalışmamıza konu edilen bu eser, Süleymaniye Kütüphanesi Yazma Bağışlar Bölümü’nde 4042 demirbaş numarasıyla kayıtlı olan ve içerisinde Süleyman Çelebi’nin (ö. 1422?) Vesîletü’n-Necât’ı ile eski Anadolu Türkçesi döneminde telif edilen dinî muhtevalı pek çok manzum hikâyenin bulunduğu yazmanın 155a-160a sayfaları arasında yer almaktadır. Şefaatnâme-i Yahyâ, aruzun “fâ‘ilâtün / fâ‘ilâtün/ fâ‘ilün” kalıbıyla ve mesnevi nazım şeklinde yazılmıştır. 154 beyitten müteşekkil bu eserde, Hz. Muhammed’in günahkâr ümmet için üzülüp ağlaması, o esnada sohbetinde bulunan Hz. Ebû Bekir, Hz. Ömer, Hz. Osman, Hz. Ali, Hz. Ayşe ve Hz. Fatma’ya günahkâr kullara şefaat için ne yapacaklarını sorması ve onların da bu soruyu cevaplamaları tahkiye edilmiştir. Bu makalede, öncelikle şefaatnâme hakkında bilgi verilmiştir. Ardından, Şefaatnâme-i Yahyâ’nın dil, şekil, anlatım ve muhteva özellikleri incelenmiştir. Sonrasında ise Yahyâ’nın Şefaatnâme’sinde ele alınan konunun Ömeroğlu’nun (ö. 14. yy) Şefaatnâme’sinde, Pir Muhammed’in (ö.?) Şefaatnâme’sinde, Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Y. Y. 520/2 numarada kayıtlı yazmanın 30a-34a yaprakları arasında bulunan müellifi meçhul bir şefaatnâmede de yer alması sebebiyle bu dört metin mukayese edilmiştir. Farklı şairlerin kaleminde, aynı olay örgüsünün nasıl ifade edildiği bir tablo dâhilinde ortaya konmaya çalışılmıştır. Makalenin sonunda, Şefaatnâme-i Yahyâ’nın transkripsiyonlu metni hazırlanarak araştırmacıların istifadesine sunulmuştur. (shrink)